Nauczyciel akademicki, prawnik, dr hab. nauk prawnych. Poseł na Sejm Rzeczpospolitej I, III, IV, V, VI i VII kadencji,
poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji, Senator RP X kadencji.
Urodzony w 1964 r. pochodzi z rodziny o długich tradycjach politycznych, dziadek Kazimierz Cyprian Ujazdowski, warszawski adwokat, był obrońcą w procesie brzeskim. W życiu publicznym uczestniczy od wczesnych lat osiemdziesiątych. W roku 1982 jako uczeń liceum został aresztowany i skazany za kolportaż ulotek nawołujących do oporu przeciw stanowi wojennemu. W czasie studiów prawniczych związał się z opozycyjnym Ruchem Młodej Polski. Redagował wychodzące w drugim obiegu pismo „Prześwit”. Na łamach „podziemnej Polityki Polskiej” jako jeden z pierwszych publicystów postulował o potrzebie odbudowy samorządu terytorialnego.
W pracy publicznej zajmuje się polityką kulturalną, europejską, zagadnieniami konstytucyjnymi i promocją praw samorządu terytorialnego. Autor wielu ustaw i propozycji prawnych, m.in. ustawy o współdziałaniu rządu i parlamentu w sprawach europejskich, ”Pakietu Demokratycznego” zwiększającego przejrzystość procedury legislacyjnej i uprawnienia Sejmu RP w polityce europejskiej. Z sukcesem występował przed Trybunałem Konstytucyjnym m.in. broniąc prawa do bezpłatnej nauki na studiach stacjonarnych. Jako Poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji był aktywnym członkiem w Komisji Spraw Konstytucyjnych (AFCO) oraz zastępcą członka Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE).
Doświadczony parlamentarzysta, 6-krotnie wybierany w skład Sejmu RP. W latach 2004-2005 był wicemarszałkiem Sejmu. Dwukrotnie sprawował funkcję ministra kultury i dziedzictwa narodowego (2000-2001, 2005-2007).
Przywrócił wówczas odpowiedzialność państwa za ochronę zabytków, współtworzył nowoczesną politykę historyczną, powołał do życia Muzeum Historii Polski i wrocławski Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”. W ramach kampanii przeciwko kłamstwu o polskich obozach koncentracyjnych doprowadził do zmiany przez UNESCO nazwy obozu w Auschwitz. Współtwórca Instytutu Adama Mickiewicza i współczesnej polskiej dyplomacji kulturalnej. Autor sukcesu Polski podczas Międzynarodowych Targów Książki we Frankfurcie (październik 2000) i brukselskich Europaliów (wiosna 2001).
W 2016 roku wystąpił z propozycją kompromisu w sprawie Trybunału Konstytucyjnego i jednoznacznie bronił niezależności tej instytucji. W styczniu 2017 w proteście przeciwko polityce Prawa i Sprawiedliwości złożył rezygnację z członkostwa w tej partii.
W pracy naukowej i publicystycznej zajmuje się polską myślą polityczną i zagadnieniami ustrojowymi. Wydał m.in. „Równi i równiejsi. Rzecz o związkach zawodowych w Polsce” (Warszawa 1993) wraz z Rafałem Matyją oraz „Prawicę dla wszystkich”, (Warszawa 1995). Opracował antologię przedwojennej publicystyki Stefana Kisielewskiego „Kisiel przedwojenny”, (Warszawa 2001). W 2005 roku wydał książkę „Żywotność konserwatyzmu. Idee polityczne Adolfa Bocheńskiego” poświęconą myśli politycznej jednego z najzdolniejszych przedwojennych publicystów polskich. Opracował książkę Rene Remonda „Francuska prawica dziś” (Warszawa 2008) należącą do klasyki francuskiej literatury politologicznej. W grudniu 2010 r. wydał antologię „V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje” (OMP, Kraków 2010), ukazującą proces tworzenia się współczesnego systemu konstytucyjnego Francji. W marcu 2013 r. nakładem Wydawnictwa Ośrodka Myśli Politycznej ukazała się jego rozprawa habilitacyjna „Geneza i tożsamość Konstytucji V Republiki Francuskiej”. W roku 2014 wydano zbiór jego tekstów publicystycznych pod tytułem „Polityka ambitna” (OMP, 2014). Jego publikacje naukowe ukazywały się na łamach wydawnictw francuskich i niemieckich. Jest założycielem i dyrektorem Europejskiego Centrum Badań Ustrojowych – interdyscyplinarnej jednostki działającej na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego.
Członek Rady Kuratorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, członek Rady Programowej Wrocławskiego Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” i Europejskiej Sieci „Pamięć i Solidarność”. Członek honorowy Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. Miłośnik literatury francuskiej.