W rocznicę sowieckiej agresji wrócę raz jeszcze do książki Józefa Czapskiego „Na nieludzkiej ziemi”. To przejmujące świadectwo więźnia Starobielska, któremu dane było przeżyć i opisać rozmiar zbrodni wyrządzonych przez komunistyczną Rosję.
Czapski upoważniony przez generała Andersa do poszukiwania zaginionych oficerów i rozmów z władzami sowieckimi jest jednym z najważniejszych świadków epoki. „Na nieludzkiej ziemi” już na w latach czterdziestych została przetłumaczona na języki obce. Dzięki temu prawda o Katyniu dotarła do zachodniej opinii publicznej. Mam w swoim archiwum kopię listu De Gaulle’a [zobacz: list De Gaulle’a do Czapskiego], który osobiście podziękował Autorowi za wielkie świadectwo. Dzieło Czapskiego jest poruszające także z tego względu, że ukazuje dobroć i ofiarność ludzi, szczególnie kobiet, które w strasznych warunkach potrafiły dać świadectwo temu, że człowiek nie jest istotą egoistyczną.
Kazimierz M. Ujazdowski